مواد غذایی

 تحقیقات جدید نشان می دهد که روغن زیتون فوق بکر – یکی از عناصر اصلی رژیم غذایی مدیترانه ای - می تواند مغز را در برابر علائم بیماری آلزایمر محافظت کند. آزمایشاتی که بر روی موش ها انجام شده، نشان دهنده ی تغییراتی هم در عملکرد شناختی و هم در ظاهر سلول های عصبی است.

تخمین زده می شود که بیماری آلزایمر حدود 5 میلیون نفر در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار داده است. این بیماری های نورولوژیک در حال پیشرفت بوده و هنوز نمی تواند درمان شود و یا بازگشت داده شود.

اما تحقیقات جدید به سمت یک استراتژی پیشگیری از آلزایمر – و احتمالاً بازگشت دهنده – در حال نزدیک شدن است؛ با مطالعه ی تاثیرات روغن زیتون فوق بکر بر عملکرد شناختی و سلامت مغز موش ها.

روغن زیتون فوق بکر یکی از عناصر کلیدی رژیم غذایی مدیترانه ای است؛ رژیم غذایی مدیترانه ای سرشار از میوه ها، سبزیجات، دانه های کامل، روغن زیتون و آجیل می باشد.

مطالعات جدیدی توسط تیمی از محققان دانشکده پزشکی لوئیس کتز در دانشگاه تمپل در فیلادلفیا انجام شده است. پژوهشگر ارشد دکتر دانمانو پراکتو، توضیح می دهد که چرا چندین مطالعه بر روی روغن زیتون انجام شده و چرا از روغن زیتون به عنوان دلیل اصلی اینکه رژیم مدیترانه ای دارای فواید سلامتی بسیاری است، یاد می کنند.

او می گوید:

 " باور بر این است که روغن زیتون فوق بکر از میوه ها و سبزیجات بهتر است و به عنوان یک چربی گیاهی اشباع شده، از چربی های اشباع شده ی حیوانی سالم تر است. "

بررسی اثر روغن زیتون در موش

دکتر Praticò  و تیم او از یک مدل موش ترانس ژنیک برای مطالعه ی اثرات روغن زیتون استفاده کردند. موش ها به طور ژنتیکی اصلاح شده بودند تا سه ویژگی اصلی بیماری آلزایمر را داشته باشند: اختلال حافظه، ایجاد پلاک آمیلوئید و تارهای نوروفیبریل.

 تارهای نوروفیبریل، نتیجه ی پیچش رشته های یک پروتئین به نام tau هستند. در یک مغز سالم، tau  به انتقال مواد مغذی و دیگر مولکول هایی که سلول های مغز نیاز دارند، کمک می کند. در بیماری آلزایمر، این پروتئین در داخل سلول های مغز پیچیده می شود، که به مرگ می انجامد؛ زیرا مواد مغذی ضروری دیگر به آنها نمی رسد.

پلاک آمیلوئید در نتیجه ی تولید بیش از حد و ایجاد بتا آمیلوئید، یک قطعه پروتئین به نام "پروتئین پیش ماده آمیلوئید" است. در بیماری آلزایمر این پلاک ها در فضاهای بین نورون ها ایجاد می شوند.

دکتر Praticò و همکارانش موش ها را به دو گروه تقسیم کردند: یک گروه با یک رژیم روغن زیتون فوق بکر و گروه دیگری رژیم غذایی معمولی بدون روغن زیتون.

در ابتدای تولد موش ها ویژگی های آلزایمری را در آنها رشد دادند، سپس زمانی که موش ها 6 ماهه بودند، قبل از آنکه هر گونه علائمی ظاهر شود، روغن زیتون فوق بکر را به رژیم غذایی موش ها افزودند.

محققان توانایی های شناختی موش ها را با استفاده از تست هایی از حافظه ی فضایی، حافظه ی کاری و مهارت های یادگیری آنها ارزیابی کردند.

روغن زیتون سلامت مغز را حفظ می کند

از لحاظ ظاهر کلی، تفاوتی بین دو گروه موش ها ایجاد نشده بود.

اما وقتی که موش ها 9 تا 12 ماهه بودند، آنهایی که رژیم غذایی روغن زیتون فوق بکر داشتند، در آزمایش های شناختی بسیار بهتر عمل می کردند.

دکتر Praticò و تیم او نیز بافت مغزی این موش ها را تجزیه و تحلیل کرده و بررسی ها حاکی از تفاوت های زیادی بین ظاهر و عملکرد سلول های عصبی بود.

اولاً، یکپارچگی سیناپس ها - بخش هایی از سلول های مغزی که ارتباطات میان نورون ها را تسهیل می کنند - در گروه موش های با روغن زیتون بسیار بهتر بود.

 دوماً، بافت مغز در موشهایی که از روغن زيتون تغذیه کردند، نشان دهنده ی افزایش فوق العاده ی فعاليت سلولهاي عصبي بود.

اتوفاژی فرایندی است که سلولهای عصبی را تجزیه کرده و بازمانده های سمی که بین سلول ها تجمع می یابند را از بین می برد.

در این آزمایش، افزایش اتوفاژی منجر به کاهش پلاک آمیلوئید و tau ی فسفریله شده گردید.

دکتر Praticò می گوید:

 " این یک یافته ی هیجان انگیز برای ما است. بخاطر فعال شدن اتوفاژی، حافظه و سیناپس ها حفاظت شده، و اثرات پاتولوژیکی که باعث پیشرفت بیماری آلزایمر در موش های گروه دوم شده بود، به طور قابل توجهی در موش های گروه اول کاهش یافت."

دکتر  Praticòمی گوید:

"این یک کشف بسیار مهم است، چون ما معتقدیم که کاهش اتوفاژی دلالت بر شروع بیماری آلزایمر می کند."

پس از آن، محققان تصمیم گرفتند روغن زیتون را در مرحله ی بعد اضافه کنند، یعنی زمانی که علائم آلزایمر ابتدا بروز کرده بوده است. یعنی زمانی که موش ها در 12 ماهگی بوده اند، سپس روغن زیتون را به رژیم شان اضافه کردند.

دکتر Praticò توضیح می دهد:

 "معمولاً هنگامی که یک بیمار به دلیل علائم مشکوک زوال عقل به پزشک مراجعه می کند، بیماری قبلاً ایجاد و پیشرفت یافته است. ما می خواهیم بدانیم که آیا پس از اینکه بیماری آلزایمر ایجاد شده است، استفاده از روغن زیتون در رژیم غذایی می تواند بیماری را متوقف کند یا بازگشت دهد؟ "